ผ้าดีระดับโลก! เตรียมเสนอ ‘ผ้าขาวม้าไทย’ ขึ้นแท่น ‘มรดกทางวัฒนธรรมฯ'(ดูคลิป)

กลุ่มผ้าทอนาหมื่นศรี ดีใจ ครม.เตรียมเสนอยูเนสโก ให้ผ้าขาวม้าเป็นมรดกทางวัฒนธรรม ผ้าขาวม้าเป็นสิ่งสะท้อนวิถีชีวิตเรียบง่าย และ ใช้ในพิธีกรรมสำคัญ โดยมีสมาชิกในกลุ่มช่วยกันทอจำหน่ายเป็นทั้งของใช้ ของฝาก และของขวัญในเทศกาลต่าง ๆ เช่น ปีใหม่ สงกรานต์ สารทเดือนสิบ เป็นต้น

นอกจากจะใช้ในชีวิตประจำวัน ยังมีลายพิเศษที่ทอตามออเดอร์ คือ ลายราชวัตร ที่จะทอสำหรับใช้ในงานสำคัญของชาวบ้านนาหมื่นศรี ใช้ในงานบวช และงานขึ้นเปลเด็ก (งานขึ้นเปล คือ พิธีกรรมบูชาแม่ซื้อของทางภาคใต้ เพื่อขอให้แม่ซื้อเอาใจใส่ดูแลทารก ให้หายจากอาการตกใจกลัวหรืออาการหวาดสะดุ้งผวา จนไม่เป็นอันกินอันนอน กระทั่งเจ็บไข้ได้ป่วย)

ตามที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) วันที่ 28 ก.พ.66 ได้เห็นชอบให้เสนอ ผ้าขาวม้า : ผ้าเอนกประสงค์ในวิถีชีวิตไทย (Pha Khoa Ma : Multifunctional cloths in Thai life) ขึ้นทะเบียนเป็นรายการตัวแทนมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติต่อยูเนสโก คณะกรรมการส่งเสริมและรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมได้มีการพิจารณาถึงคุณค่าของผ้าขาวม้าในหลายมิติ

ไม่ว่าจะเป็นด้านคุณค่าความสำคัญที่ผ้าขาวม้าที่มีต่อวิถีชีวิตคนไทย ด้วยผ้าที่มีลวดลายตารางสี่เหลี่ยมเป็นเอกลักษณ์ขนาดกว้าง 60-80 ซม.และยาว 120-180 ซม. พบการใช้ประโยชน์อยู่ทุกภาค และผ้าขาวม้ามีลักษณะที่เป็นไปตามหลักเกณฑ์ของมรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ ทั้งด้านการปฏิบัติทางสังคม พิธีกรรม และงานเทศกาล ที่สะท้อนถึงความเรียบง่าย

ทั้งนี้ที่วิสาหกิจชุมผ้าทอนาหมื่นศรี อ.นาโยง จ.ตรัง ซึ่งเป็นผลิตผ้าทอมือชื่อดังของหวัดตรัง ซึ่งมีการทอผ้าขาวม้าลวดลายต่าง ๆ จำหน่าย ผ้าขาวม้าที่ทอมีทั้งแบบลายตารางสีสันสดใส และลายตารางทอแบบยกดอก โดยมีสมาชิกในกลุ่มช่วยกันทอจำหน่ายเป็นทั้งของใช้ ของฝาก และของขวัญในเทศกาลต่าง ๆ เช่น ปีใหม่ สงกรานต์ สารทเดือนสิบ เป็นต้น

นางสาวอารอบ เรืองสังข์ ประธานวิสาหกิจชุมชนผ้าทอนาหมื่นศรี เผยว่า เมื่อทราบข่าวการเตรียมเสนอผ้าขาวผ้าเป็นมรกดโลกทางวัฒนธรรม ต่อยูเนสโก้ ตนรู้สึกดีใจเป็นอย่างมาก เพราะของที่เรียบง่าย และใช้กันในชีวิตประจำวันจะได้ขึ้นทะเบียนมรดกโลก ให้เป็นที่รู้จักแก่คนทั่วโลก ที่วิสาหกิจชุมชนผ้าทอนาหมื่นศรีได้ทอผ้าขาวม้าจำหน่าย

โดยคนที่ทอผ้าขาวม้ายส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ ได้ใช้เวลาว่างทอผ้าสร้างรายได้เสริม ส่วนคนรุ่นใหม่ นักศึกษา นักออกแบบ ก็ได้เข้ามามีส่วนช่วยพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าขาวม้าเป็นเครื่องใช้อื่น ๆ เช่น กระเป๋า กิ๊ฟติดผม ที่คาดผม เนคไทด์ ร่ม หมวก ผ้ากันเปื้อน เสื้อ กระโปรง และ กางเกง ให้ผ้าขาวม้าใช้ได้หลากหลายขึ้น

ผ้าขาวม้าของกลุ่มผ้าทอนาหมื่นศรี นอกจากจะใช้ในชีวิตประจำวัน ยังมีลายพิเศษที่ทอตามออเดอร์ คือ ลายราชวัตร ที่จะทอสำหรับใช้ในงานสำคัญของชาวบ้านนาหมื่นศรี ใช้ในงานบวช และงานขึ้นเปลเด็ก (งานขึ้นเปล คือพิธีกรรมบูชาแม่ซื้อของทางภาคใต้ เพื่อขอให้แม่ซื้อเอาใจใส่ดูแลทารก ให้หายจากอาการตกใจกลัวหรืออาการหวาดสะดุ้งผวา จนไม่เป็นอันกินอันนอน กระทั่งเจ็บไข้ได้ป่วย)

ผ้าขาวม้าที่วางจำหน่ายในร้านของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนนาหมื่นศรี มีหลายรูปแบบ เช่น ผ้าขาวม้า ราคาผืนละ 150-360 บาท กระเป๋าราคาเริ่มต้นใบละ 20 บาท กิ๊ฟติดผม ราคาคู่ละ 59 บาท เนกไทด์ เส้นละ 250-350 บาท เสื้อราคา 450-800 บาท กางเกง-กระโปรง ราคา 350-500 บาท