เล่นแบบนี้! ประเพณีโบราณ ‘เล่นผีกระด้ง’ (คลิปแอบขนลุก)

หลังจากผ่านพ้นความสนุกสนานในเทศกาลสงกรานต์ไปแล้วนั้น ชาวบ้านในหมู่บ้านน้อยพัฒนา ตำบลในเมือง อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา จะมีประเพณีการละเล่นเก่าแก่ที่สืบทอดต่อกันมาหลายร้อยปีของหมู่บ้าน ที่เรียกว่า

“การละเล่นผีกระด้ง ผีกะโหลกกะลา ผีนางไซ ผีปลา ผีช้าง ผีอึ่ง” ซึ่งเป็นการละเล่นที่ประยุกต์ของใช้ในครัวเรือนมาร่วมเล่นกับเชื่อทางไสยศาสตร์ทรงเจ้าเข้าผี

โดยช่วงการละเล่นผีกระด้ง จะมีผู้ทำหน้าที่สื่อสารกับวิญญาณผีต่างๆ ทำพิธีอัญเชิญผีเข้ามาสิงร่างของชาวบ้านที่อาสามาเป็นร่างทรงทำการละเล่นประเพณีนี้ และขณะทำพิธีจะมีการร้องรำทำเพลง

โดยใช้โทนพื้นบ้านเป็นเครื่องดนตรีเชิญผีปู่ผีย่า ร้องบทเพลงซ้ำไปซ้ำมาจนกว่าผีหรือวิญญาณจะลงมาเข้าร่างทรงของผู้เล่น และเมื่อผีเข้าร่างทรงแล้ว จะมีอิริยาบถต่างๆ ตามแต่อุปกรณ์ที่จะใช้เล่น

อาทิเช่น ผีกระด้ง จะเป็นลักษณะของการฟัดข้าว ผีกะโหลกกะลา จะเป็นลักษณะการเก็บหาเห็ด โดยใช้กะลามะพร้าวในการเก็บ ส่วนผีนางไซ จะเป็นไปในลักษณะของการใช้ไซหาปลามาต่อเป็นรูปคนแล้วใช้ในการหาปลา หรือผีสัตว์ชนิดต่างๆ ก็จะแสดงอากัปกิริยาไปตามแต่ชนิดของสัตว์นั้น

จากการสอบชาวบ้านผู้เข้าร่วมประเพณี เล่าว่า เรื่องทำนองนี้ต้องขึ้นอยู่กับความเชื่อ จิตใจและความศรัทธา สำหรับการละเล่น ผีกระด้ง ผีกะโหลกกะลา ผีนางไซ ของหมู่บ้านนี้ได้มีมานานหลายชั่วอายุคน จนกลายเป็นประเพณีท้องถิ่นและเป็นความเชื่อของคนที่นี่ ที่ต้องทำเป็นประจำทุกๆ ปี

โดยมีจุดมุ่งหมายที่ต้องการให้เกิดการอนุรักษ์ประเพณีท้องถิ่น ทำให้คนในชุมชนเกิดความสามัคคี และเป็นการแสดงถึงความผูกพันระหว่างคนเป็นกับผู้ที่ตายไปแล้ว

เชื่อกันว่าวิญญาณของญาติพี่น้องที่ได้เสียชีวิตที่ยังวนเวียนอยู่แม้ในยามที่ต้องการเล่นสนุกก็จะเชิญผีให้มามีส่วนร่วมสนุกกันในวันสงกรานต์ซึ่งเป็นวันปีใหม่ไทยนั่นเอง